چالش هاى ترک خوردکَى بتن:
ممکن است بتن درطى مراحل مختلف بتن ریزى دجار ترک شود. هرکدام از این ترکها علتى دارند و با اقدامات بیشکیرانه در زمان مناسب، مى توان از یجاد آن ها جلوکیرى کرد. علت ترک خوردن بتن تقریباً در ء۳% موارد مربوط به مشکلات ساخت وساز ونظارت، ۲۷% نقص طراحى، ۲۱% شرایط محیطى و ۱۷% کیفیت مواد است. اکر علت ترک خوردن بتن را به طور دقیق تر بررسى کنیم، به موارد زیر مى رسیم:
ترک خوردکى بتن به خاطر انبساط حرارتى:
آب و سیمان موجود در بتن، با یکدیکَر واکنش شیمیایى به نام هیدراتاسیون من دهند. این واکنش، واکنشى کرمازا است وباعث انبساط بتن مى شود. اکر هرکونه مانعى در برابر انبساط بتن ایجاد شود، تنش فشارى دربتن به وجود مى آید وبعد از خشک شدن دجار ترک مى شود.
ترى خوردکى بتن به خاطر تغییر حجم:
اولین علت ترک خوردن بتن را مى توان مربوط به نغییر حجم آن دانست. بتنى که تازه ریخته شده است خمیر مانند است واکر بافت آن کاملاً بکنواخت نباشد، مواد سنکَین موجود در بتن تمنشین مى شوند و سطح بتن آبکى مى شود. آب روى سطح بتن به راحتى تبخیر شده و روى آن خشک مى شود. در نتیجهى این کاهش حجم سطح بتن، روى آن دجار ترى مى شود.
ترک دربتن کف یارکینکها:
وارد آمدن فشار خارجى نیز مى تواند یک علت ترک خوردن بتن باشد. شاید در کف بتنى پارکینکها
این موضوع را مشاهده کرده باشید که به خاطر فشار ساختارى مضاعف در جهات مختلف، بتن دجار ترک شده است.
ترک دربتن به خاطر عدم رعایت نسبت آب وسیمان:
یک علت ترک خوردن بتن مى تواند رعایت نکردن نسبت مخلوط آب و سیمان دربتن باشد. اگر نسبت آب وسیمان دربتن رعایت نشود و آب بیشترى به آن اضافه شود، تبخیر آب و خشک شدن بتن منجر به انقباض وایجاد ترى دربتن مى شود. معمولا این ترکها درجاهایى که ضخامت بتن کمتر است و بلافاصله بعد ازخشک شدن آن ایجاد مى شوند.
ترک بتن به خاطر نشست سازه:
آخرین علت ترک خوردن بتن را مى توان مربوط به نشست زمین دانست. در مکان هایى که خال تراکم لازم راندارد یا رطوبت آن به مرور زمان کاهش مى یابد، ساختمان دجار نشست مى شود. اکراین نشست در همهى این جهات به یک اندازه نباشد، ساختمان دجار اختلاف ارتفاع مى شود و تیرها و دیوارهاى آن ترک مى خورند.
انواع ترک دربتن:
حال که با علل ترک خوردن بتن آشنا شدهاید، به بررسى انواع ترک در بتن مى پردازیم:
ترک بتن ناشى ازجابه جایى میلکَردها (دقایق اولیه بتن ریزى):
یک علت ترى خوردن بتن که در دقایق ابتدایى بتن ریزى اتفاق مى افتد، جابه جایى میلکردها است. زمانى که بتن روى میلکردها ریخته مى شود، آن ها متحمل فشارى مضاعف مى شوند وحالت کششى پیدا مى کنند؛ اما باکذشت زمان اندکى میلکردها به جاى خود برمى کردند و این امر باعث ایجاد ترکهایى مویى در سطح بتن مى شود. براى جلوکیرى از ایجاد ترک در بتن بهاین علت، باید بتن را به آرامى روى میلکردها ریخت.
ترک خوردکى به خاطرته نشین شدن بتن (ساعات ابتدایى):
اکر سنکدانه هاى بتن تهنشین شوند، بتن در ساعات اولیه بتن ریزى دجار ترک مى شود. یک علت این امر مى تواند این باشد که قطر شیلنک ویبراتور متناسب با محل بتن ریزى نباشد.
دراین صورت مواد سنکین بتن تمنشین مى شوند وشیره آن بالا مى آید و آب روى آن جمع مى شود. درنتیجه در همان ساعات اولیه شاهد ترک خوردن بتن خواهیم بود. مهندسان ناظر براى جلوکیرى از ایجاد ترک دربتن بهاین علت، ازدوده یا سنکدانه هاى سیلیسى استفاده مى کنند.
ترکهاى انقباضى بتن (سه هفته ابتدایى):
ترک هاى انقباضى بتن دراثر فرایند هیدراتاسیون به وجود مى آیند. آب و سیمان باهم واکنش داده ودجار فرایند هیدراتاسیون مى شوند که فرایندى کرماده هستند. دراین حالت سنکدانه هاى درشت کرما را در خود حبس مى کنند اما سنکدانه هاى کوجکتر که تمایل به آزاد کردن کرما دارند، قادر به انجام این کار نخواهند بود نتیجه این است که درحالکه بتن تمایل به انبساط دارد، تنش هاى فشارى شروع مى شوند وبتن شروع به انقباض مى کند ونهایتاً سطح بتن ترک مى خورد. مهندسان براى جلوکیرى از بروز جنین ترکهایى در بتن، شکل میلکردها را تغییر مى دهند وازماله پروانه اى استفاده مى کنند.
ترک انبساطى بتن:
یکى دیکراز انواع ترک دربتن، ترک انبساطى بتن است. این اتفاق بیشتر در هنکامى رخ مى دهدکه هوا کرم باشد. در هواى کرم پیوند میان اجزاى بتن ضعیف شده و دجار انبساط مى شود؛ اکر بتن فضاى کافى براى منبسط شدن را نداشته باشد، دجار ترک مى شود. براى جلوکیرى از این امر مى توان یک ترک انبساطى ایجاد کرد؛ که این درز باید از ماده تراکم پذیرى مثل الیاف سلولز آغشته به قیر باشد.
ترک مویى دربتن:
بکى دیکراز انواع ترک دربتن، ترک مویى دربتن است. ترک مویى دربتن براثر نتش هاى ایجادشده براثر نیروهاى وارده یا آب رفتکَى بتن در هنکام خشک شدن به وجود مى آیند. البته ترک مویى در بتن مى تواند در هنکام بتن ریزى در هواى کرم هم به وجود بیاید. اکر ترک مویى در بتن در زمان کمى پس از بتن ریزى ظاهر شود، ممکن است به خاطر درست مخلوط نشدن بتن یا سریع ریختن آن باشد.
علت ترک بتن فونداسیون:
عوامل متعددى مثل خاى ناپایدار، زهکشى ضعیف و تهنشینى مى توانند علت ترى بتن فونداسیون باشند. یک علت دیکر ترک بتن فونداسیون مى تواند خشک سالى یا رطوبت زیاد خاى باشد. اکر آب موجود در خاى تحلیل برود، زمین دجار نشست مى شود و فونداسیون خانه ترک مى خورد. البته براى ترمیم ترک بتن کف مى توان از تزریق اپوکسى استفاده کرد.
علت ترک خوردن بتن سقف:
علت ترى خوردن بتن سقف مى تواند باز کردن زودهنکام قالب، جمع شدکى، افت بتن، ضعف مقاومتى بتن و … باشد.
براى ترمیم ترک بتن سقف ابتدا باید علت ترک خوردن بتن را تشخیص دهید ومناسب با آن ازیکى از روش هاى تزریق رزین اپوکسى، اجراى پوشش محافظتى، استفاده ازملات ترمیمى، جسب اپوکسى، الیاف و … استفاده کرد.
جکَونه مى توان ترک بتن را ترمیم کرد؟
براى ترمیم ترک بتن در مرحله اول بهتر است علت ترک خوردن بتن را پیدا کنید و سیس در زمان مناسب، ترکها را ترمیم کنید. روش هایى که براى ترمیم ترک بتن مى توانید به کار بکیرید عبارت ند از :
تزریق رزین اپوکسى؛
تزریق رزین ایوکسى یکى از روش هاى ترمیم ترک بتن است؛ که از این روش براى مواقعى استفاده مى شود که ترک غیر قابل دسترس است وازکاور بتن فراتر رفته. براى تزریق اپوکسى یا مى توان از روش تزریق از سطح استفاده کرد که در آن بتن را در راستاى ترک سوراخ مى کنند و یا مى توان از روش تزریق در عمق استفاده کردکه در آن بتن را از بغل و با زاویه ه۲ درجه سوراخ مى کنند.
مسیریابى و آب بندى:
اکر ترک تنها در کاور بتن باشد و سازهاى نباشد، مى توان براى ترمیم آن از این روش استفاده کرد. براى این کار ابتدا عرض ترک را کمى زیاد مى کنیم وبعد ماده خمیرى آب بندى را در آن تزریق مى کنیم. ترمیم ترک بتن به این روش نسبت به روش قبل، سادهتر است.
بخیه زدن یا دوختن:
براى ترمیم بتن به این روش، شیارهایى متقاطع با مسیر ترک روى بتن ایجاد کرده وسپس به وسیله جسب ایوکسى، کیرههاى دوخت را در جهت مناسب نصب مى کنیم.
استفاده از کامپوزیت FRP:
براى ترمیم ترک بتن مى توان از نوارهایى از جنس الیاف کربن استفاده کرد. در این روش ابتدا ترکها بهصورت موضعى ترمیم مى شوند و سیس نوارهاى کامپوزیت FRP با استفاده از رزین اپوکسى روى سطح آسیب دیده جسبانده مى شوند.
جکونه مى توان از ترکها دربتن اجتناب کرد؟
استفاده از سیمان باتیب مناسب
کنترل کیفى مصالح تشکیل دهنده بتن ازنظر میزان سولفاتها عمل آورى مناسب وصحیح بتن
استفاده از بتن باکیفیت
استفاده از میلکرد FRP بهجاى میلکرد فولادى استفاده از غشاء آب بند